Stopa płaska, płasko-koślawa jest obecnie najczęściej rozpoznawaną wadą nabytą w układzie ruchu u dzieci i dorosłych. Nieleczona może doprowadzić po latach do powstania stopy bolesnej ze zmianami zwyrodnieniowymi i deformacjami palców stóp. Warunkiem ukształtowania prawidłowo zbudowanej stopy jest odpowiednia stabilizacja mięśniowo-więzadłowa, wykształcająca się pod wpływem codziennej dawki ruchu.
Przyczyny płaskostopia
Przyczyną stopy płaskiej jest najczęściej zbyt mała aktywność fizyczna dzieci i długie przebywanie w statycznej pozycji siedzącej. W czasie bezruchu mięśnie stopy nie poddawane są treningowi, za to pogarsza się krążenie krwi w kończynach doprowadzają do obrzęków i zastojów. Innym niekorzystnym czynnikiem jest podłoże, po którym poruszamy się szczególnie w obszarach zurbanizowanych. Drogi szutrowe i koleiny, na których stopa pracowała w wielu różnych płaszczyznach i kierunkach zastąpiły płaskie chodniki i asfalt, na których stopa pracuje głównie w jednej płaszczyźnie ( zgięcie i wyprost w stawie skokowym). Dlatego też tak wiele dzieci ma stopy wiotkie, mało stabilne, a przez to nieprawidłowo ustawione. Przy takim skumulowaniu niekorzystnych czynników szczególnego znaczenia nabiera noszenie prawidłowego obuwia, które ma pełnić rolę profilaktyczną, przeciwdziałającą deformacji stóp.
Cechy dobrego obuwia profilaktycznego
Dobre obuwie profilaktyczne cechuje:
- wykonanie z naturalnych materiałów np. skóra lub materiałów nowoczesnych, lekkich „oddychających”,
- sprężysta podeszwa, która „łamie się” przy wyginaniu mniej więcej w jednej trzeciej długości od przodu, tam gdzie zginają się palce dziecka. W okolicy śródstopia może być twarda,
- szerokie zaokrąglone, niezwężające się przody, pozwalające na swobodne ruchy palców, ok. 1 cm dłuższe niż stopa,
- w tylnej części buta zapiętek stabilnie utrzymuje pietę – to znaczy tak, aby się ona nie koślawiła (kostka przyśrodkowa jest niżej niż boczna) lub szpotawiła ( kostka boczna jest niżej niż przyśrodkowa). Wysokość zapiętka powinna umożliwiać swobodny ruch zgięcia i wyprostu w stawie skokowym, a nie go hamować,
- wyprofilowana miękka wkładka, w przypadku jej braku do obuwia włożyć możemy indywidualne wkładki ortopedyczne zrobione na zlecenie lekarza rehabilitacji, ortopedy lub fizjoterapeuty
dodatkowo obuwie może posiadać obcas Thomasa tj. obcas nieco wyższy i wystający poza obrys podeszwy od strony przyśrodkowej buta,
patrząc na obcas nie widzimy asymetrycznego zdzierania obcasa po stronie przyśrodkowej lub bocznej.
Certyfikat „Zdrowa stopa”
Producenci dobrego obuwia dla dzieci dbają, żeby ich modele posiadały certyfikat „Zdrowa stopa” Certyfikat ten jest gwarancją najwyższej jakości obuwia, które nie deformuje stopy, a zapewnia jej prawidłowy rozwój. Dlatego pytajmy o niego w sklepach. Certyfikat ten przyznaje Instytut Przemysłu Skórzanego w Łodzi przez komisję, w skład której wchodzi ortopeda, antropolog, konstruktor obuwia, technolog i materiałoznawca. Certyfikat ten dotyczy konkretnego modelu buta do rozmiaru 38.
Jeżeli deformacja stóp jest widoczna i niepokoi rodziców warto skonsultować się z lekarzem rehabilitacji, ortopedą lub fizjoterapeutą celem diagnostyki stopy. Być może potrzebne będą indywidualnie dopasowane wkładki ortopedyczne lub obuwie ortopedyczne robione na specjalne zamówienie. W obuwiu takim dodane są specjalne elementy korygujące deformację stopy. Podstawową rolę w przywróceniu stabilności mięśniowo-więzadłowej mają jednak ćwiczenia z fizjoterapeutą. Powinny być one wykonywane zawsze w czasie noszenia wkładek ortopedycznych, aby uzyskać pożądany efekt.
