Układ chłonny (limfatyczny) to półzamknięty układ, składający się z naczyń i narządów limfatycznych
Łączy się z systemem żylnym. Nie posiada centralnej „pompy”, jaką dla układu krążenia jest serce, więc przepływ chłonki przez naczynia uzależniony jest od skurczów otaczających je mięśni. Najistotniejszą jego funkcją jest ochrona przed zakażeniami i transport płynu tkankowego oraz zawartych w nim substancji do układu żylnego.
Zaburzenia w funkcjonowaniu tego układu zazwyczaj manifestują się występowaniem obrzęków w okolicach kończyn i tułowia, w wyniku nagromadzenia się chłonki w przestrzeniach śródmiąższowych. Przyczyną takiego stanu jest zajęcie przez proces chorobowy lub ucisk naczyń, węzłów chłonnych, lub/i powiększenie narządów wewnętrznych z jednoczesnym podwyższonym ciśnieniem w jamach ciała. Głównym i najczęstszym powodem takiej sytuacji jest choroba nowotworowa. Do obrzęków dochodzi też w skutek operacyjnych usunięć węzłów chłonnych w przebiegu procesów nowotworowych.
Drenaż limfatyczny ma za zadanie odprowadzenie zalegającej w przestrzeniach zewnątrzkomórkowych chłonki (limfy) do najbliższych węzłów chłonnych w celu redukcji obrzęku. Manualny drenaż to powolne, powtarzane i delikatne ruchy masażu, stymulujące przepływ limfy wzdłuż anatomicznego przebiegu naczyń chłonnych w zajętej okolicy. Zabieg ten jest w pełni bezpieczny i można go wykonywać codziennie. Stanowi niezwykle istotny element profilaktyki i leczenia obrzęków w przebiegu chorób nowotworowych. Do korzyści płynących ze stosowania drenażu, poza redukcją obrzęku, można zaliczyć również zmniejszenie odczuć bólowych opracowywanej okolicy, ze względu na usprawnienie krążenia płynów ustrojowych w częściach ciała poddawanych terapii. Usprawniają również redukcję stanu zapalnego i obniżają napięcie współczulne, wprowadzając pacjenta w stan relaksu i odpoczynku. Techniki drenażowe są niezwykle delikatne i całkowicie bezbolesne dla pacjenta.
opracował Eryk Zaborowski
Bibliografia:
- Janina Sokołowska-Pituchowa: Anatomia człowieka. Wydawnictwo lekarskie PZWL, 2006.
- Manual lymphatic drainage treatment for lymphedema: a systematic review of the literature Belinda Thompson & Katrina Gaitatzis & Xanne Janse de Jonge & Robbie Blackwell & Louise A. Koelmeyer, 07 August 2020, Journal of Cancer Survivorship
- Pyszora A., Kompleksowa fizjoterapia pacjentów z obrzękiem limfatycznym, Medycyna Paliatywna w Praktyce, 1/2010.
- Manual lymphatic drainage for lymphedema following breast cancer treatment, Jeanette Ezzo 1, Eric Manheimer, Margaret L McNeely, Doris M Howell, Robert Weiss, Karin I Johansson, Ting Bao, Linda Bily, Catherine M Tuppo, Anne F Williams, Didem Karadibak, Cochrane Database Syst. 2015 May 21
- Effect of Manual Lymphatic Drainage After Total Knee Arthroplasty: A Randomized Controlled Trial, Claude Pichonnaz, Jean-Philippe Bassin, Estelle Lécureux, Guillaume Christe, Damien Currat, Kamiar Aminian, Brigitte M Jolles, Arch Phys Med Rehabil, 2016 May, Arh Phys Med. Rehabilith
