To jedna z najczęściej występujących neuropatii w obrębie kończyny górnej. Schorzenie utrudnia codzienne funkcjonowanie, często jest powodem wielu nieprzespanych nocy i może prowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń w obrębie rąk. Zachorowalność wynosi 1-2% populacji, chorują głównie kobiety.
Co to jest kanał nadgarstka?
Kanał nadgarstka składa się z kości nadgarstka i więzadła poprzecznego. W kanale znajdują się mięśnie zginające palce ręki i nerw pośrodkowy, który unerwia rękę. Wszelkiego rodzaju dysproporcje objętości pomiędzy wymienionymi strukturami a pojemnością kanału powodują ucisk na nerw pośrodkowy, co wywołuje charakterystyczne objawy.
Jakie są objawy zespołu cieśni nadgarstka?
drętwienie, mrowienie palców ręki, szczególnie kciuka, palca wskazującego i środkowego (palce I-III), zaburzenia czucia opuszków palców, pacjenci są często wybudzani w nocy przez objawy i muszą wykonywać ruchy ręką, uwalniające ich od drętwienia. Skarżą się na trudności z takimi czynnościami jak czesanie, mycie, sprzątanie, chwytanie przedmiotów, podnoszenie ciężarów, praca przy komputerze.
Zespół cieśni nadgarstka:
- w zaawansowanych przypadkach powstają zaniki mięśni kłębu kciuka, osłabienie siły ręki. W tym stadium objawy mogą być już nieodwracalne,
- objawy czasami łatwo można wywołać przez ucisk nadgarstka palcem po stronie wewnętrznej przez około minutę lub opukiwanie palcem tej okolicy.
Zespół cieśni nadgarstka często występuje w związku z przeciążeniem pracą, powtarzającymi się ruchami nadgarstków. Dotyczy najczęściej:
- osób pracujących przy komputerze (praca z klawiaturą i myszką),
- kobiet wychowujących małe dzieci,
- w III trymestrze ciąży (obrzęki kończyn),
- muzyków,
- piekarzy,
- pracowników dźwigających ciężkie przedmioty.
Wiele chorób sprzyja tej przypadłości:
- stany po złamaniach kości nadgarstka lub dalszych części kości przedramienia,
- gangliony,
- guzy nadgarstka,
- zwłóknienia,
- gromadzenie się płynu zapalnego w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów,
- otyłość,
- cukrzyca.
Jakie badania wykonuje się przy zespole cieśni nadgarstka?
Należy zasięgnąć porady specjalisty chirurgii ręki lub ortopedy. Badaniem pomagającym postawić rozpoznanie jest USG nadgarstka lub ENG (elektroneurografia), czyli badanie przewodnictwa nerwu pośrodkowego.
Jak leczy się zespół cieśni nadgarstka?
Leczenie może być zachowawcze lub operacyjne. Na początku warto zawsze rozpocząć od rehabilitacji z fizjoterapeutą. Stosuje się tu zabiegi fizykalne, takie jak:
- laser,
- ultradźwięki,
- jonoforeza z leków przeciwzapalnych,
- przeciwobrzękowych,
- pole magnetyczne,
- neuromobilizacja nerwu pośrodkowego,
- masaż funkcyjny,
- ćwiczenia całej kończyny górnej,
- taping, czyli oklejanie plastrami,
- stosowanie ortez unieruchamiających nadgarstek.
Jeśli brak jest poprawy, należy rozważyć zabieg operacyjny, polegający na przecięciu więzadła poprzecznego kanału nadgarstka i uwolnieniu nerwu pośrodkowego. Zabieg ten jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym w zakresie chirurgii jednego dnia i trwa bardzo krótko. Szczególnie należy brać go pod uwagę, jeśli dojdzie już do zaników mięśniowych i osłabienia siły ręki. Jeśli pacjent zwleka z jego wykonaniem, objawy te mogą się utrwalić i być przyczyną trwałego upośledzenia funkcji ręki. Po zabiegu wskazana jest rehabilitacja, celem pracy z blizną i zwłóknieniami, wzmocnieniem siły ręki, przywróceniem prawidłowego ślizgu nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka, umożliwieniem szybkiego powrotu do pracy zawodowej lub ulubionego hobby.
Rokowanie
Zarówno po leczeniu zachowawczym, jak i operacyjnym, zdarzają się nawroty choroby. Najczęściej dochodzi do nich, gdy przyczyna choroby nie została wyeliminowana, jak często występuje w trakcie zaburzeń ogólnoustrojowych. Również powrót do tych samych, powtarzalnych czynności w pracy zawodowej, bez zmiany nawyków na bardziej ergonomiczne, może ponownie wyzwolić objawy. Najczęściej jednak zespół cieśni nadgarstka ustępuje po leczeniu całkowicie.
